ปลูกผักอินทรีย์แบบมืออาชีพ ธงชนะ พรหมมิ ผู้สร้างกองทัพจุลินทรีย์พันธมิตรเพื่อนผัก
“คำว่าเกษตรอินทรีย์คือเกษตรชีวภาพ เป็นสิ่งมีชีวิตมีจุลินทรีย์เป็นสัตว์เซลล์เดียว เป็นองค์ประกอบที่สำคัญ แต่ปุ๋ยเคมีเป็นสารที่ทำลายระบบนิเวศน์ สัตว์ ฉะนั้น มนุษย์ สัตว์ พืช ถูกทำลายด้วยสารเคมีทั้งหมด ถ้าเราเอาอินทรีย์ ซึ่งเป็นสัตว์เซลล์เดียวที่ขยายพันธ์ด้วยการแตกเซลล์ ซึ่งจะไปทำหน้าที่เพื่อไปย่อยอินทรียวัตถุ แต่พอเจอกับสารเคมีเอาเคมีไปใส่มันก็ตายหมด ก็ไปทำตามๆ กันอีก ไม่ได้เกิดการเรียนรู้หรือคิดแตกต่างกันเลย แล้วแบบนี้จะปลูกพืชให้โต หรือประสบความสำเร็จได้อย่างไร”
คุณธงชนะ พรหมมิ
คุณธงชนะ พรหมมิ คนปลูกผักตัวจริงที่ประสบผลสำเร็จปลูกผักต้นยักษ์จนโด่งดัง จากหลักการความเข้าใจในเรื่องปุ๋ยและจุลินทรีย์ จนกลายมาเป็นเจ้าของสิทธิบัตร “น้ำมะพร้าวเทียม” ตัวสร้างกองทัพจุลินทรีย์ ป้องกันโรคพืชและแมลง ลูกหลานเกษตรกรที่ผ่านการอบรมเรื่องสัจจะธรรมชีวิตกับกลุ่มอโศก บอกเล่าถึงวันวานก้าวแรกที่เข้าไปอบรมรู้สึกถึงสิ่งมหัศจรรย์ พบชาวอโศกแต่งกายเหมือนกัน ปฏิบัติธรรมเหมือนกัน อย่างน้อยขั้นต่ำทุกคนถือศีล 5 ไม่กินเนื้อสัตว์ ไม่แตะต้องสุรา และอบายมุข ใช้ชีวิตแบบสมถะ และทำเกษตรแบบกินเอง จากการอบรม 5 วันในคราวนั้นมันซึมซับจนกลายเป็นจุดพลิกชีวิต เหมือนหนังคนละม้วน เมื่อกลับมาถึงบ้านปฏิวัติตัวเองใหม่หมด เสื้อผ้าเผา ทิ้งหันไปแต่งกายแบบชาวอโศก กินมังสวิรัติ เลิกเลี้ยงสัตว์ หันไปปลูกแต่พืชผักอย่างเดียว การเปลี่ยนแปลงในครั้งนั้นค้นพบว่า แนวทางการใช้ชีวิตแบบนี้แหละคือแนวทางตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงตามที่พระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ท่านสอนอย่างแท้จริง
ธาตุอาหารหลักของพืช N P K มีหน้าที่อย่างไรบ้าง?
N : ไนโตเจน ทำหน้าที่ในการสร้างความเจริญเติบโตให้กับพืช ช่วยให้พืชผลิใบสีเขียวแตกยอดงาม เหมือนคนวัยเด็ก
P : ฟอสฟอรัส ทำหน้าที่สะสมอาหาร ช่วยให้ติดตา ออกดอก ติดผล เหมือนวัยเจริญพันธุ์
K : โพแทสเซียม ทำหน้าที่ให้รสชาติหวานกรอบ
การเรียนรู้จักอาหารพืชคุณธงชนะบอกว่ามันคือพื้นฐานของการพึ่งตนเองได้ในอาชีพเกษตรกรรม ทุกวันนี้คนหันไปซื้อพวกกาก หรือมูลสัตว์ มาทำปุ๋ย แต่กลับไม่ได้เรียนรู้เลยว่าวัตถุดิบที่นำมาทำปุ๋ยเลี้ยงพืชแท้จริงแล้วมาจากไหน ที่สำคัญยังเอามูลสัตว์ไปใส่พืชโดยตรงโดยไม่ผ่านกระบวนการหมัก กลับกลายว่ายิ่งซ้ำเติมพืชผัก สร้างโรคและแมลงให้เกิดด้วยความรู้เท่าไม่ถึงการณ์เสียอีก
“การที่คุณไปปลูกต้นไม้ไม่รู้คุณค่าของ N P K ค่าตัวไหนให้พลังงานกับพืชตัวไหน ถ้าไม่รู้ เอาใส่สัดส่วนที่ไม่สมดุลกันไปใส่ให้พืชกินก็เหมือนใส่น้ำปลามากเกินไป น้ำตาลมากเกินไป น้ำส้มมากเกินไป มันก็กินไม่ได้ พืชเช่นเดียวกัน คุณใส่ขี้เถ้าแกลบเยอะๆ คือ การใส่ P ลงไปขณะที่พืชกำลังต้องการ N พืชก็เหลือง ออกดอก หยุดการเจริญเติบโตเพราะสะสมอาหาร ตราบใดที่ได้ N มันงามแน่นอน พืชต้องการอาหารทุกชนิดแต่ห้วงเวลาแตกต่างกัน”
เทคนิคการทำปุ๋ยอินทรีย์ ปุ๋ยอินทรีย์มี 2 ประเภท คือ
- ปุ๋ยอินทรีย์คือ ปุ๋ยที่ไม่มีการหมัก เอาวัตถุดิบมากองๆ แล้วตีป่นละเอียดนำมาปั้นเม็ด (ชนิดนี้จะไม่มีจุลินทรีย์ มีกลิ่นเหม็น) ข้อเสียคือ มีโอกาสก่อให้เกิดโรคและแมลงได้สูง เพราะไม่มีจุลินทรีย์เป็นตัวย่อยสลายสารอินทรีย์
- ปุ๋ยหมักอินทรีย์ เอาวัตถุดิบมาหมักเป็นกอง มีทั้งแบบกลับกอง และไม่กลับกอง (กลิ่นจะไม่เหม็น เพราะกระบวนการหมักได้เกิดจุลินทรีย์ไปกินซากย่อยสลายหมดแล้ว จะมีจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์จำนวนมาก จะไม่เป็นสาเหตุที่ก่อให้เกิดโรคพืช)
การหมักแบบกลับกอง/ไม่กลับกอง มีเหตุผลและความต่างคือ
- กลับกอง ใช้อินทรียวัตถุที่หยาบ ต้องกลับกองเพื่อคลุกคล้า
- ไม่กลับกองคือ ใช้วัตถุที่ละเอียดแล้วหมักครั้งเดียวให้เสร็จเรียบร้อย กระบวนการย่อยสลายก็เกิดฮิวมัส แต่ถ้าไปกลับฮิวมัสก็หายไปในธรรมชาติ
การหมักจะมีความร้อนเกิดขึ้น ถ้าร้อนมากเกินไปก็เผาจนไนโตรเจนหายไป เหลือแต่ฟอสฟอรัส หรือถ้าหมักจนมีฝ้าขาวๆ เยอะๆ มีอินทรียวัตถุเยอะ แต่ถ้าปล่อยไว้จนแห้งเป็นฝุ่น ไนโตรเจนก็หายไป เหลือแต่ฟอสฟอรัสและโพแทสเซียม เอาไปปลูกผักก็ติดดอกออกลูกอย่างเดียว ผักจะไม่งามแล้ว
น้ำมะพร้าวเทียม (วิธีการสร้างจุลินทรีย์มีชีวิต)
วัสดุ
ถังน้ำสำหรับบรรจุน้ำ 30 ลิตร
น้ำเปล่า 30 ลิตร
รำละเอียด (มีธาตุอาหารสูง โดยเฉพาะ N 6.3%) 1 กิโลกรัม
น้ำตาลรำ (โอวทึ่ง) 1 กิโลกรัม
วิธีทำ
1.เอาน้ำใส่ถัง น้ำตาลเทลงไป ใช้มือคนให้น้ำตาลละลาย ที่ใช้มือสัมผัสเพราะถ้าน้ำตาลเป็นก้อนก็ขยี้ให้ละลาย
2.จากนั้นเอารำละเอียดเทลงไป แล้วคนให้เข้ากันเพื่อให้ละลายน้ำให้หมด
ข้อสังเกต
เป็นวิธีการสร้างจุลินทรีย์ เรามีจุลินทรีย์ 2 ตัว คือ ชนิดที่ต้องการอากาศและไม่ต้องการอากาศ หลังจากหมัก 6 ชั่วโมงขึ้นไปก็จะเริ่มเกิดฟองด้านด้านบนน้ำทิ้งไว้ 7 วัน พอครบ 7 วัน ด้านบนจะเกิดฟองเต็มปากถัง เราเรียกว่า ฮิวมัส ซึ่งเป็นจุลินทรีย์ที่ชีวิตต้องการอากาศ กินรำเป็นอาหาร เป็นสารอาหารพืช จะเอาไปใช้โดยตรงก็ได้ ฟองเหล่านี้เรียกว่า ขี้ฮิวมัส พวกนอนก้นมีปลายข้าว รำนอนตะกอนพวกนี้เป็นจุลินทรีย์ที่ไม่ต้องการอากาศ
ประโยชน์
เพื่อเอาไปผสมกับหัวเชื้อทดแทนน้ำมะพร้าวจริง ซึ่งมีราคาแพงกว่า เป็นกระบวนการสร้างจุลินทรีย์มีชีวิตที่จะเอาไปย่อยสลายอินทรียวัตถุในกองปุ๋ย หากเราเอาน้ำมะพร้าวเทียมมาผสมกับหัวเชื้อ จะเกิดฝ้าขาวอีกชั้น มีขี้ฮิวมัส ส่งลงไปในดินเพื่อไปครองพื้นที่แทนจุลินทรีย์ที่เป็นโทษ เหมือนส่งกองทัพไปรบ กำลังพลเยอะกว่าก็ยึดพื้นที่และชนะ เช่นเดียวกันโรคจากจุลินทรีร้ายเข้ามาไม่ได้ไม่มีพื้นที่อยู่ ต้นไม้เราก็ปราศจากโรค